TÜRKİYƏDƏ QADINLARIN İNSAN HÜQUQLARI

İnsanlığın ən böyük arzularından biri, hər kəsin bərabər şəkildə insan hüquqlarından faydalanmasıdır. İnsan hüquqları, doğuşdan gələn və dövlət ilə fərdlər tərəfindən toxunulmaz olan hüquqlardır. Bu hüquqlar, insanın sırf insan olması səbəbindən yaranır və zamanla inkişaf edir. Tarix boyu, insan hüquqlarının ümumiyyətlə kişilər üçün keçərli olduğu düşünülmüş, lakin buna qarşı feminizm yaranmışdır. Bu yazıda, Türkiyədə qadın hüquqlarının insan hüquqları çərçivəsində inkişafı və konstitusiya əks olunmaları müzakirə olunur.

Tam Mətni Görmək Üçün Klikləyin!

QADINLAR VƏ İŞ HƏYATI

Türkiyədə hər on qadından yalnız üçü iş gücünə qatılır, kişilərdə isə bu nisbət yeddiyə çatır. Qadınların böyük hissəsi ödənişsiz ailə işçisi olaraq çalışır, ödənişli işlərdə çalışan qadınlar isə kişilərin yarısı qədər qazanır. Qadınların daha aşağı maaşlar alması və sosial təminatsız işlərdə çalışması, iqtisadi sahədəki cinsiyyət bərabərsizliyini gözlər önünə sərir.

Türkiyə, OECD ölkələri arasında ən aşağı qadın iş gücünə qatılım nisbətinə malik ölkədir. Qadınların iş gücünə qatılımı, sənayeləşmiş digər ölkələrlə müqayisədə olduqca aşağıdır. Birləşmiş Millətlərin sıralamasında Türkiyə, 116 ölkə arasında 98-ci yerdədir.

Tam Mətni Görmək Üçün Klikləyin!

QADINLARIN SAĞLAMLIQ HÜQUQU

Qadınların sağlamlıq hüququ, əsas insan hüquqlarından biri olaraq, qadınların sağlamlıq xidmətlərinə bərabər giriş hüququnu ehtiva edir. Lakin, ictimai cinsiyyət bərabərsizliyi və sağlamlıq sistemlərində mövcud olan cinsiyyətçi tətbiqlər, qadınların sağlamlıq xidmətlərindən yetərincə faydalana bilməmələrinə səbəb olur.

Qadınların sağlamlıq hüququ yalnız fiziki sağlamlığı deyil, eyni zamanda zehni, sosial və cinsi sağlamlığı da əhatə edir. Bu səbəbdən, qadınların sağlamlıq hüquqlarının qorunması, ictimai cinsiyyət bərabərliyi və insan hüquqları perspektivindən yanaşaraq, qadınların həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmağa yönəlmiş siyasətlərin tətbiq edilməsi vurğulanır.

Tam Mətni Görmək Üçün Klikləyin!

TÜRKİYƏDƏ QADINLARIN İŞ HƏYATINDAKİ YERİ

Ənənəvi dəyərlər və ictimai qərəzlər çərçivəsində formalaşan iş gücü bazarları, qadınları ən dəyərsiz əmək gücü olaraq yerləşdirmiş və bu proses, qadın iş gücünün işəgötürənlər tərəfindən asanlıqla işə alınabilən və işdən çıxarılabilən bir vəziyyətdə olmasına səbəb olmuşdur. Bu vəziyyət, günümüzdə də kəskin bir şəkildə özünü göstərməyə davam edir.

Neoliberal iqtisadi anlayış, hüquqi quruluşu öz lehinə yenidən formalaşdıraraq, görünüşdə işçilərin hüquqlarını müdafiə edirmiş kimi görünsə də, əslində işçi sinfinin hüquqlarını məhdudlaşdıran tənzimləmələrə yol açmışdır.

Tam Mətni Görmək Üçün Klikləyin!